ဒီေနရာမွာ ကုုလားဆုုိလုုိတာက (၇၈၆) မြတ္ဆလင္ကုုလားကုုိ ဆုုိလုုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ေျမျမိဳလုုိ႔ လူမ်ဳိးမျပဳတ္၊ လူျမိဳရင္ လူမ်ဳိးျပဳတ္မယ္ဆုုိတဲ့ ဆုုိင္းဘုုတ္ၾကီးကုုိ ခ်ိတ္ဆြဲထားတဲ့ လ-ဝ-က လူၾကီးမင္းမ်ား၊ တကယ္တန္းက်ေတာ့ ဘဂၤလားေဒရွ္႕က မြတ္ဆလင္ကုုလားမ်ားကုုိ တစ္ေယာက္ကုုိ ဘယ္ေလာက္ႏႈန္းဆုုိျပီး ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာဘက္သုုိ႔ ခိုုးသြင္းေနျပီး ေနရာေပးခဲ့မိတာေၾကာင့္ ယခုုဆုုိလ်ွင္ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာဘက္မွာ မြတ္ဆလင္အင္အား ရခုုိင္ႏႈန္း(၉ ၉ ) ေက်ာ္သြားပါျပီ။ ထုုိသုုိ႔ ေနရာေပးမိခဲ့ေလေသာေၾကာင့္ ယခုုဆုုိပါလ်ွင္ ထုုိထုုိေသာ မြတ္ဆလင္မ်ားက ဘယ္ေလာက္ထိကမ္းတက္ၾကျပီလဲဆုုိပါလ်ွင္ အစၥလာမ္နုုိင္ငံထူေထာင္ဖုုိ႔ အတြက္ ခြဲထြက္ဖုုိ႔ေတာင္းဆုုိသည္အထိ ကမ္းတက္ေနၾကတာ အားလုုံးအသိပင္ျဖစ္ပါတယ္။ ေျမမ်ဳိလုုိ႔ လူမ်ဳိးမျပဳတ္ လူမ်ဳိမွ လူမ်ဳိးျပဳတ္မယ္ဆုုိတာ တကယ္ေတာ့ ဆုုိင္းဘုုတ္ပဲ ရွိတာပါ။ လုုိက္နာျခင္းမရွိပါဘူး။ လုုိက္နာျခင္း မရွိသည့္အျပင္ ခ်ဳိးေဖာက္ေနၾကပါတယ္။ ဘယ္လုုိခ်ဳိးေဖာက္သလဲဆုုိရင္ အထက္က ေျပာခဲ့တဲ့အတုုိင္း သူတုုိ႔ ေနရာရဖုုိ႔ မဲရဖိုု႕ ထုုိင္ခုုံျမဲဖုုိ႔ အတြက္ ဘဂၤလီမြတ္ဆလင္မ်ားကုုိ ေငြေၾကးယူျပီး ေခၚသြင္းေနရာေပးရင္း ေျမမ်ဳိလုုိ႔ လူမ်ဳိးမျပဳတ္ လူမ်ဳိမွ လူမ်ဳိးျပဳတ္မည္ဆုုိတဲ့ အသိေပးဆုုံးမစာကုုိ တြင္တြင္ခ်ဳိးေဖာက္ေနၾကတာပါ။
ထုုိသုုိ႔ခ်ဳိးေဖာက္ေနၾကလုုိ႔လည္း ကုုလားမ်ားက တစ္ဆင့္ျပီးတစ္ဆင့္ ကမ္းတက္ေနၾကတာပါ။ ကမၻာနုုိင္ငံေတြကုုိ တစ္ခ်က္ျပန္ၾကည့္မည္ဆုုိပါလ်ွင္ မြတ္ဆလင္ႏွင့္ ဟိႏၵဴ၊ မြတ္ဆလင္ႏွင့္ ခရစ္ယာန္၊ မြတ္ဆလင္ႏွင့္ ဗုုဒၶဘာသာ ပဋိပကၡ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ပဋိပကၡျဖစ္တုုိင္းမွာ အျမဲတန္း ပါဝင္ေလ့ရွိတဲ့ ဘာသာက မြတ္ဆလင္ဘာသာပါ။ ဗုုဒၶဘာသာႏွင့္ခရစ္ယာန္၊ ဗုုဒၶဘာသာႏွင့္ ဟိႏၵဴ၊ ဟိႏၵဴႏွင့္ ခရစ္ယာန္ ျဖစ္သံမၾကားရပါဘူး။ အခ်င္းခ်င္းေစာ္ကားေမာ္ကား မလုုပ္ၾကပါဘူး။ ရက္ရက္စက္စက္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး သတ္ျဖတ္ၾကတာ မရွိပါဘူး။ ျမန္မာနုုိင္ငံအရပ္ရပ္မွာ ရွိတဲ့ ျမိဳ႕နယ္မ်ားမွာ ဗုုဒၶဘာသာႏွင့္ မြတ္ဆလင္ အခုုေနာက္ပုုိင္းေပါ့၊ (တိတိက်က်) ေျပာရရင္ ကမၻာ့ဘာသာေရးအဖြဲ႔အစည္းၾကီးက ဗုုဒၶဘာသာကုုိ အေကာင္းဆုုံး ဘာသာအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ ဆုုေပးခဲ့တဲ့ ေနာက္ပုုိင္းမွာ ပဋပကၡျဖစ္ၾကတာ ပုုိထင္ရွားပါတယ္။ ဗုုဒၶဘာသာအေပၚ မနာလုုိျဖစ္တာပါ။ ေသြးမစြန္းတဲ့ဘာသာကုုိ ေသြးစြန္းေအာင္ တမင္လုုပ္ေဆာင္ေနျခင္းပါ။ သန္႔ရွင္းတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ေအးေဆးတဲ့ ျဖဴစင္တဲ့ ဘာသာကုုိ ေသြးစြန္းေအာင္၊ ညစ္ပတ္လာေအာင္၊ ပူေလာင္လာေအာင္၊ မတည္ျငိမ္လာေအာင္ တမင္လုုပ္ေဆာင္ေနျခင္းပါ။ ျဖစ္တုုိင္းျဖစ္တုုိင္းမွာလည္း ဗုုဒၶဘာသာ တုုိင္းရင္းသားမ်ားပဲ ခံၾကရပါတယ္။ ဘာသာတူအခ်င္းခ်င္း လက္သန္ေျပာင္ေလ့ရွိတဲ့ ရဲမ်ားကလည္း အခ်င္းခ်င္းဆုုိ သတ္ရဲ ျဖတ္ရဲ၊ ရုုိက္ရဲ၊ဖမ္းရဲေပမယ့္၊ ဘာသာမတူ မြတ္ဆလင္မ်ားက်ေတာ့ သူတုုိ႔ကုုိ ပုုဆုုိးလွန္ျပ၊ သတ္ျဖတ္ၾကတဲ့ မြတ္ဆလင္မ်ားက်ေတာ့ မလုုပ္ရဲ၊မရုုိက္ရဲ၊ မဖမ္းရဲပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ရဲကုုိလည္း အားကုုိးလုုိ႔မရျပန္ပါဘူး။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ကုုလားေတြကုုိေနရာေပးမိလုုိ႔ ဘယ္ေလာက္ထိကမ္းတက္ၾက တယ္ဆုုိတာ ဘဂၤလီအမတ္ ေရႊေမာင္ကုုိ ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သိနုုိင္ပါတယ္။
အခုုေျပာလုုိတာက ကုုလားကုုိ ေနရာဆက္ျပီးမေပးမိၾကဖုုိ႔ပါ။ ဘယ္လုုိေနရာမွ မေပးရမွာလည္းဆုုိရင္ စီးပြားေရးေနရာ၊ လူမႈေရးေနရာ၊ အိမ္ေထာင္ေရး ေနရာ မ်ားမွာ ဆက္ျပီး ထပ္ျပီး ေနရာမေပးက်ဖုုိ႔ ဆရာ- ဒကာ လက္တြဲညီမွ ျဖစ္ပါမယ္။ ရဲကုုိအားကုုိးလုုိ႔ မရပါ။ ဆရာျဖစ္သူ သံဃာေတာ္မ်ားက ကုုလားတုုိ႔ရဲ႕ ယုုတ္မာမႈကုုိ ေဟာေဖာ္ညႊန္ျပ ဆုုိဆုုံးမရပါမယ္။ ဒကာျဖစ္သူမ်ားက လုုိက္နာရပါမယ္။ အရင္က စီးပြားေရးေတြ ေနရာေပးခဲ့လုုိ႔ ကုုလားေတြ ယခုုအခါမွာ ျမန္မာတစ္နုုိင္ငံလုုံးရဲ႕ စီးပြားေရး(၇၀) ရာခုုိင္ႏႈန္းေလာက္ ခ်ဳပ္ကုုိင္စုုိးမုုိး ကမ္းတက္ေနၾကပါျပီ။ ရန္ကုုန္ျမိဳ႕ၾကီးရဲ႕ လူစည္ကားရာ မဟာဗႏၶဳလလမ္း၊ အေနာ္ရထာလမ္း၊ ဆူေလျမတ္စြာဘုုရားအနီးတဝုုိက္၊ ေရႊဘုုံသာလမ္းတုုိ႔မွာ အကဲခတ္ၾကည့္ပါ။ လမ္းေဘးေတာင္မခ်န္ ကုုလားေတြ စီးပြားေရးကုုိ ခ်ဳပ္ကုုိင္ေနၾကတာပါ။ ကမ္းတက္ေနၾကတာပါ။ ဘယ္သူကမွ အေရးမယူၾကပါဘူး။ ဒါက စီးပြားေရးအေသးစားေလးကတဆင့္ ေငြေၾကးကုုိ ရသေလာက္ယူျပီး စီးပြားေရးခ်ဲ႕ထြင္ျပီး ကမ္းတက္ေနၾကတာပါ။ အေသးစားစီးပြားေရးကတဆင့္ ေအာင္ျမင္လာပါလ်ွင္ ဆုုိင္ခန္းေတြ၊ (Show room) ေတြ၊ကုုမၼဏီၾကီးေတြထိ တဆင့္ကမ္းတက္ျပီး စီးပြားေရးကုုိခ်ဳပ္ကုုိင္ေနပါတယ္။ ဒါက သူတုုိ႔ရဲ႕ ပထမဆုုံး ျမန္မာနုုိင္ငံကုုိသိမ္းပုုိက္မည့္ ဗ်ဴဟာ (၅)ခ်က္ရဲ႕ ပထမဆုုံးအခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အားလုုံးေသာ ဗုုဒၶဘာသာဝင္မ်ား ကုုလားကုုိ စီးပြားေရးဆက္ျပီး မေပးမိၾကဖုုိ႔ လုုိပါမယ္။ ကုုိယ့္လူမ်ဳိး ကုုိယ့္ဘာသာဝင္ဆုုိင္မ်ားမွာ အားေပးျခင္းျဖင့္ ကုုလားကုုိ စီးပြားေရး ေနရာ မေပးမိေအာင္ လုုပ္ေဆာင္ရပါမယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္က လူမႈေရးေနရာေတြမွာ ကုုလားကုုိ ေနရာမေပးမိဖုုိ႔ လုုိပါဦးမယ္။ လူမႈေရး ေနရာေပးမိရင္ အသက္အႏၱရာယ္ေတာင္ ျဖစ္နုုိင္ပါတယ္။ ဘာလုုိ႔လဲဆုုိေတာ့ မေလးရွားမွာ ျမန္မာဗုုဒၶဘာသာဝင္မ်ား အသတ္ခံရတာ အားလုုံးအသိပါ။ အသတ္ခံရသူမ်ားက ဗုုဒၶဘာသာဝင္ေတြပါ သတ္တဲ့သူမ်ားက ျမန္မာနုုိင္ငံက မေလးနုုိင္ငံသုုိ႔ အလုုပ္သြားလုုပ္တဲ့ မြတ္ဆလင္ကုုလားမ်ားပါ။ သူတုုိ႔အခ်င္းခ်င္းက လူမႈေရးအေနျဖင့္ အခ်င္းခ်င္း ရင္းႏီွးက်ြမ္းဝင္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ္တန္းက်ေတာ့ သူတုုိ႔အေရးႏွင့္ၾကဳံလာေတာ့ သူတုုိ႔မွာ လူမႈေရးမရွိပါဘူး။ သူငယ္ခ်င္း အခ်င္းခ်င္းကုုိ ျပန္သတ္ၾကတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ လူမႈေရးေနရာမေပးဖုုိ႔ လုုိမယ္လုုိ႔ ဆုုိလုုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္က အိမ္ေထာင္ေရးပါ။ အိမ္ေထာင္ေရးမွာ ေနရာေပးမိရင္ ဘာသာေပ်ာက္သြားပါလိမ့္မယ္။ ဗုုဒၶဘာသာဝင္မိန္းကေလးႏွင့္ မြတ္ဆလင္ေယာက်ၤား ညားသြားပါလ်ွင္ ဗုုဒၶဘာသာမိန္းကေလးက ဘာသာေျပာင္းရပါတယ္။ ဘာလုုိ႔ေျပာင္းရတာလဲဆုုိေတာ့ မြတ္ဆလင္မ်ားက ဘာသာျခားမ်ားႏွင့္ အိမ္ေထာင္မျပဳရဟုု ကုုိရန္က်မ္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတုုိ႔နဲ႔ ဘာသာတူေအာင္ ဘာသာေျပာင္းမွ လက္ထပ္လုုိ႔ရတာပါ။ ဘာသာမေျပာင္းရင္ ဗုုဒၶဘာသာမိန္းကေလးက အေျမွာင္မယားဘဝပဲနဲ႔ အဆုုံးသတ္ရပါတယ္။ ရပုုိင္ခြင့္လည္း မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဘာသာေျပာင္းရပါတယ္။ ဘာသာေျပာင္းတဲ့အခါမွာလည္း ကုုိးကြယ္ရာ ရတနာသုုံးပါးကုုိ ေျချဖင့္နင္းျပျပီးမွ အဝင္ေျမာက္တာပါ။ ဘာသာေျပာင္းျပီးရင္ သားစဥ္ေျမးဆက္ ကာမႏွင့္အလုုပ္အေက်ြးျပဳျပီး ကေလးကုုိ ရသေလာက္ေမြးကာ သူတုုိ႔ဘာသာ အင္အား တုုိးပြားလာေအာင္ လုုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ (၁၉ ၈၄)မွာ မြတ္ဆလင္အင္အားက ၈-ရာခုုိင္ႏႈန္းရွိခဲ့ေပမယ့္ ၂၀၁၃မွာ ၂၂ရာခုုိင္ႏႈန္းထိ တက္လာပါတယ္။ ဗုုဒၶဘာသာဝင္ရာခုုိင္ႏႈန္းတက္မလာပါဘူး။ ျပီးေတာ့ မြတ္ဆလင္မ်ားက တရားဝင္မယားေလးေယာက္ထိ ယူခြင့္ရွိတာေၾကာင့္ ဗုုဒၶဘာသာထက္ လူဦးေရ ၄ဆမွ ၁၆ဆတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြတ္ျပီး လူဦးေရမ်ားေအာင္ လုုပ္ေဆာင္တာပါ။ အခုုသန္းေခါင္စရင္းေတြ ေကာက္ခံေနပါျပီ။ မဂၤလာေတာင္ညႊန္ျမိဳ႕နယ္မွာ မြတ္ဆလင္ရာခုုိင္ႏႈန္း ၇၀ျဖစ္တယ္လုုိ႔ တဆင့္ၾကားသိရပါတယ္။ ဗုုဒၶဘာသာဝင္ မိန္းကေလး တစ္ဦး မြတ္ဆလင္ကုုလားႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳပါလ်ွင္ သူတုုိ႔ဘာသာကုုိ တုုိးတက္ေအာင္ လုုပ္ေဆာင္ရာေရာက္သလုုိ၊ မိမိဘာသာအားနည္းေအာင္ လုုပ္ေဆာင္ရာ လည္းေရာက္ပါတယ္။ ဘာသာေရးနယ္ပယ္ကလည္း ျမတ္စြာဘုုရား ပုုံေတာ္ကုုိနင္းလုုိ႔ အဝိစိငရဲသုုိ႔ က်ေရာက္နုုိင္ျပီး၊ အမ်ဳိးသားေရးဘက္ကၾကည့္မည္ဆုုိပါလ်ွင္ ကုုိယ့္ဘာသာကုုိ ႏွိမ့္ခ်နည္းပါးေအာင္ ေပ်ာက္ကြယ္ေအာင္ လုုပ္ေဆာင္သလုုိျဖစ္ျပီး၊ သူတုုိ႔ ဘာသာ လူဦးေရ တုုိးတက္ေအာင္ လုုပ္ေဆာင္ရာ ေရာက္ပါတယ္။ သူတုုိ႔ဘာသာ လူဦးေရတုုိးလုုိ႔ ရာခုုိင္ႏႈန္းတူျပီဆုုိပါလ်ွင္ ဂ်ီဟတ္လုုိ႔ေခၚတဲ့ သူတုုိ႔နဲ႔ ဘာသာမတူတဲ့ ဘာသာဝင္မ်ားကုုိ မ်ဳိးတုုန္းသတ္ျဖတ္တဲ့ စစ္ပြဲ လုုပ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီနည္းနဲ႔ပဲ အင္ဒုုိ၊ မေလးစတဲ့ မူရင္းဗုုဒၶဘာသာနုုိင္ငံမ်ားကုုိ မြတ္ဆလင္ဘာသာနုုိင္ငံျဖစ္ေအာင္ လုုပ္ေဆာင္လာခဲ့ပါတယ္။ အခုုျမန္မာနုုိင္ငံကုုိလည္း ဒီနည္းႏွင့္ လုုပ္ေဆာင္ေနပါျပီ။ ေနာင္အႏွစ္၅၀ေလာက္ေရာက္တဲ့ မ်ဳိးဆက္သစ္ေလးမ်ား၏ လက္ထက္မွာ ဒီလုုိအျဖစ္မ်ဳိးေတြ မၾကဳံရေအာင္ အခုုတည္းက စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး အိမ္ေထာင္ေရးမွာ ေနရာဆက္လက္ မေပးမိဖုုိ႔ လုုိပါမည္။ အကယ္၍သာ ေမ့ေမ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့၊ စည္းပ်က္ကမ္းပ်က္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ အိမ္ေထာင္ေရး ေနရာေတြ ဆက္လက္ေပးလုုိက္မည္ဆုုိပါလ်ွင္ ကုုိယ္ရဲ႕ မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ား လက္ထက္ေရာက္ရင္ အစၥလာမ္ရဲ႕ ဓားမုုိးျပီး အုုပ္ခ်ဳပ္မယ့္ အေျခအေန ေရာက္သြားပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုုိယ့္လူမ်ဳိးဆုုိင္မွာေစ်းဝယ္ျခင္းျဖင့္ ကုုလားကုုိစီးပြားေရး ေနရာမေပးၾကပါႏွင့္။
ကုုိယ့္လူမ်ဳိးအခ်င္းခ်င္းေပါင္းသင္းျခင္းျဖင့္ လူမႈေရးေနရာ မေပးၾကပါႏွင့္။
ကုုိယ့္ဘာသာဝင္အခ်င္းခ်င္း လက္ထပ္ျခင္းျဖင့္ အိမ္ေထာင္ေရး ေနရာေတြမွာ ေနရာမေပးၾကပါႏွင့္လုုိ႔ တုုိက္တြန္းလုုိက္ရပါသည္။
ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားအားလုုံး သက္ရွည္က်န္းမာစိတ္ခ်မ္းသာ၍ ေကာင္းက်ဳိး လုုိရာဆႏၵမ်ား တစ္လုုံးတစ္ဝတည္းျပည့္ဝၾကပါေစ။
အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုုိလ္)
ေျမျမိဳလုုိ႔ လူမ်ဳိးမျပဳတ္၊ လူျမိဳရင္ လူမ်ဳိးျပဳတ္မယ္ဆုုိတဲ့ ဆုုိင္းဘုုတ္ၾကီးကုုိ ခ်ိတ္ဆြဲထားတဲ့ လ-ဝ-က လူၾကီးမင္းမ်ား၊ တကယ္တန္းက်ေတာ့ ဘဂၤလားေဒရွ္႕က မြတ္ဆလင္ကုုလားမ်ားကုုိ တစ္ေယာက္ကုုိ ဘယ္ေလာက္ႏႈန္းဆုုိျပီး ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာဘက္သုုိ႔ ခိုုးသြင္းေနျပီး ေနရာေပးခဲ့မိတာေၾကာင့္ ယခုုဆုုိလ်ွင္ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာဘက္မွာ မြတ္ဆလင္အင္အား ရခုုိင္ႏႈန္း(၉ ၉ ) ေက်ာ္သြားပါျပီ။ ထုုိသုုိ႔ ေနရာေပးမိခဲ့ေလေသာေၾကာင့္ ယခုုဆုုိပါလ်ွင္ ထုုိထုုိေသာ မြတ္ဆလင္မ်ားက ဘယ္ေလာက္ထိကမ္းတက္ၾကျပီလဲဆုုိပါလ်ွင္ အစၥလာမ္နုုိင္ငံထူေထာင္ဖုုိ႔ အတြက္ ခြဲထြက္ဖုုိ႔ေတာင္းဆုုိသည္အထိ ကမ္းတက္ေနၾကတာ အားလုုံးအသိပင္ျဖစ္ပါတယ္။ ေျမမ်ဳိလုုိ႔ လူမ်ဳိးမျပဳတ္ လူမ်ဳိမွ လူမ်ဳိးျပဳတ္မယ္ဆုုိတာ တကယ္ေတာ့ ဆုုိင္းဘုုတ္ပဲ ရွိတာပါ။ လုုိက္နာျခင္းမရွိပါဘူး။ လုုိက္နာျခင္း မရွိသည့္အျပင္ ခ်ဳိးေဖာက္ေနၾကပါတယ္။ ဘယ္လုုိခ်ဳိးေဖာက္သလဲဆုုိရင္ အထက္က ေျပာခဲ့တဲ့အတုုိင္း သူတုုိ႔ ေနရာရဖုုိ႔ မဲရဖိုု႕ ထုုိင္ခုုံျမဲဖုုိ႔ အတြက္ ဘဂၤလီမြတ္ဆလင္မ်ားကုုိ ေငြေၾကးယူျပီး ေခၚသြင္းေနရာေပးရင္း ေျမမ်ဳိလုုိ႔ လူမ်ဳိးမျပဳတ္ လူမ်ဳိမွ လူမ်ဳိးျပဳတ္မည္ဆုုိတဲ့ အသိေပးဆုုံးမစာကုုိ တြင္တြင္ခ်ဳိးေဖာက္ေနၾကတာပါ။
ထုုိသုုိ႔ခ်ဳိးေဖာက္ေနၾကလုုိ႔လည္း ကုုလားမ်ားက တစ္ဆင့္ျပီးတစ္ဆင့္ ကမ္းတက္ေနၾကတာပါ။ ကမၻာနုုိင္ငံေတြကုုိ တစ္ခ်က္ျပန္ၾကည့္မည္ဆုုိပါလ်ွင္ မြတ္ဆလင္ႏွင့္ ဟိႏၵဴ၊ မြတ္ဆလင္ႏွင့္ ခရစ္ယာန္၊ မြတ္ဆလင္ႏွင့္ ဗုုဒၶဘာသာ ပဋိပကၡ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ပဋိပကၡျဖစ္တုုိင္းမွာ အျမဲတန္း ပါဝင္ေလ့ရွိတဲ့ ဘာသာက မြတ္ဆလင္ဘာသာပါ။ ဗုုဒၶဘာသာႏွင့္ခရစ္ယာန္၊ ဗုုဒၶဘာသာႏွင့္ ဟိႏၵဴ၊ ဟိႏၵဴႏွင့္ ခရစ္ယာန္ ျဖစ္သံမၾကားရပါဘူး။ အခ်င္းခ်င္းေစာ္ကားေမာ္ကား မလုုပ္ၾကပါဘူး။ ရက္ရက္စက္စက္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး သတ္ျဖတ္ၾကတာ မရွိပါဘူး။ ျမန္မာနုုိင္ငံအရပ္ရပ္မွာ ရွိတဲ့ ျမိဳ႕နယ္မ်ားမွာ ဗုုဒၶဘာသာႏွင့္ မြတ္ဆလင္ အခုုေနာက္ပုုိင္းေပါ့၊ (တိတိက်က်) ေျပာရရင္ ကမၻာ့ဘာသာေရးအဖြဲ႔အစည္းၾကီးက ဗုုဒၶဘာသာကုုိ အေကာင္းဆုုံး ဘာသာအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ ဆုုေပးခဲ့တဲ့ ေနာက္ပုုိင္းမွာ ပဋပကၡျဖစ္ၾကတာ ပုုိထင္ရွားပါတယ္။ ဗုုဒၶဘာသာအေပၚ မနာလုုိျဖစ္တာပါ။ ေသြးမစြန္းတဲ့ဘာသာကုုိ ေသြးစြန္းေအာင္ တမင္လုုပ္ေဆာင္ေနျခင္းပါ။ သန္႔ရွင္းတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ေအးေဆးတဲ့ ျဖဴစင္တဲ့ ဘာသာကုုိ ေသြးစြန္းေအာင္၊ ညစ္ပတ္လာေအာင္၊ ပူေလာင္လာေအာင္၊ မတည္ျငိမ္လာေအာင္ တမင္လုုပ္ေဆာင္ေနျခင္းပါ။ ျဖစ္တုုိင္းျဖစ္တုုိင္းမွာလည္း ဗုုဒၶဘာသာ တုုိင္းရင္းသားမ်ားပဲ ခံၾကရပါတယ္။ ဘာသာတူအခ်င္းခ်င္း လက္သန္ေျပာင္ေလ့ရွိတဲ့ ရဲမ်ားကလည္း အခ်င္းခ်င္းဆုုိ သတ္ရဲ ျဖတ္ရဲ၊ ရုုိက္ရဲ၊ဖမ္းရဲေပမယ့္၊ ဘာသာမတူ မြတ္ဆလင္မ်ားက်ေတာ့ သူတုုိ႔ကုုိ ပုုဆုုိးလွန္ျပ၊ သတ္ျဖတ္ၾကတဲ့ မြတ္ဆလင္မ်ားက်ေတာ့ မလုုပ္ရဲ၊မရုုိက္ရဲ၊ မဖမ္းရဲပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ရဲကုုိလည္း အားကုုိးလုုိ႔မရျပန္ပါဘူး။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ကုုလားေတြကုုိေနရာေပးမိလုုိ႔ ဘယ္ေလာက္ထိကမ္းတက္ၾက တယ္ဆုုိတာ ဘဂၤလီအမတ္ ေရႊေမာင္ကုုိ ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သိနုုိင္ပါတယ္။
အခုုေျပာလုုိတာက ကုုလားကုုိ ေနရာဆက္ျပီးမေပးမိၾကဖုုိ႔ပါ။ ဘယ္လုုိေနရာမွ မေပးရမွာလည္းဆုုိရင္ စီးပြားေရးေနရာ၊ လူမႈေရးေနရာ၊ အိမ္ေထာင္ေရး ေနရာ မ်ားမွာ ဆက္ျပီး ထပ္ျပီး ေနရာမေပးက်ဖုုိ႔ ဆရာ- ဒကာ လက္တြဲညီမွ ျဖစ္ပါမယ္။ ရဲကုုိအားကုုိးလုုိ႔ မရပါ။ ဆရာျဖစ္သူ သံဃာေတာ္မ်ားက ကုုလားတုုိ႔ရဲ႕ ယုုတ္မာမႈကုုိ ေဟာေဖာ္ညႊန္ျပ ဆုုိဆုုံးမရပါမယ္။ ဒကာျဖစ္သူမ်ားက လုုိက္နာရပါမယ္။ အရင္က စီးပြားေရးေတြ ေနရာေပးခဲ့လုုိ႔ ကုုလားေတြ ယခုုအခါမွာ ျမန္မာတစ္နုုိင္ငံလုုံးရဲ႕ စီးပြားေရး(၇၀) ရာခုုိင္ႏႈန္းေလာက္ ခ်ဳပ္ကုုိင္စုုိးမုုိး ကမ္းတက္ေနၾကပါျပီ။ ရန္ကုုန္ျမိဳ႕ၾကီးရဲ႕ လူစည္ကားရာ မဟာဗႏၶဳလလမ္း၊ အေနာ္ရထာလမ္း၊ ဆူေလျမတ္စြာဘုုရားအနီးတဝုုိက္၊ ေရႊဘုုံသာလမ္းတုုိ႔မွာ အကဲခတ္ၾကည့္ပါ။ လမ္းေဘးေတာင္မခ်န္ ကုုလားေတြ စီးပြားေရးကုုိ ခ်ဳပ္ကုုိင္ေနၾကတာပါ။ ကမ္းတက္ေနၾကတာပါ။ ဘယ္သူကမွ အေရးမယူၾကပါဘူး။ ဒါက စီးပြားေရးအေသးစားေလးကတဆင့္ ေငြေၾကးကုုိ ရသေလာက္ယူျပီး စီးပြားေရးခ်ဲ႕ထြင္ျပီး ကမ္းတက္ေနၾကတာပါ။ အေသးစားစီးပြားေရးကတဆင့္ ေအာင္ျမင္လာပါလ်ွင္ ဆုုိင္ခန္းေတြ၊ (Show room) ေတြ၊ကုုမၼဏီၾကီးေတြထိ တဆင့္ကမ္းတက္ျပီး စီးပြားေရးကုုိခ်ဳပ္ကုုိင္ေနပါတယ္။ ဒါက သူတုုိ႔ရဲ႕ ပထမဆုုံး ျမန္မာနုုိင္ငံကုုိသိမ္းပုုိက္မည့္ ဗ်ဴဟာ (၅)ခ်က္ရဲ႕ ပထမဆုုံးအခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အားလုုံးေသာ ဗုုဒၶဘာသာဝင္မ်ား ကုုလားကုုိ စီးပြားေရးဆက္ျပီး မေပးမိၾကဖုုိ႔ လုုိပါမယ္။ ကုုိယ့္လူမ်ဳိး ကုုိယ့္ဘာသာဝင္ဆုုိင္မ်ားမွာ အားေပးျခင္းျဖင့္ ကုုလားကုုိ စီးပြားေရး ေနရာ မေပးမိေအာင္ လုုပ္ေဆာင္ရပါမယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္က လူမႈေရးေနရာေတြမွာ ကုုလားကုုိ ေနရာမေပးမိဖုုိ႔ လုုိပါဦးမယ္။ လူမႈေရး ေနရာေပးမိရင္ အသက္အႏၱရာယ္ေတာင္ ျဖစ္နုုိင္ပါတယ္။ ဘာလုုိ႔လဲဆုုိေတာ့ မေလးရွားမွာ ျမန္မာဗုုဒၶဘာသာဝင္မ်ား အသတ္ခံရတာ အားလုုံးအသိပါ။ အသတ္ခံရသူမ်ားက ဗုုဒၶဘာသာဝင္ေတြပါ သတ္တဲ့သူမ်ားက ျမန္မာနုုိင္ငံက မေလးနုုိင္ငံသုုိ႔ အလုုပ္သြားလုုပ္တဲ့ မြတ္ဆလင္ကုုလားမ်ားပါ။ သူတုုိ႔အခ်င္းခ်င္းက လူမႈေရးအေနျဖင့္ အခ်င္းခ်င္း ရင္းႏီွးက်ြမ္းဝင္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ္တန္းက်ေတာ့ သူတုုိ႔အေရးႏွင့္ၾကဳံလာေတာ့ သူတုုိ႔မွာ လူမႈေရးမရွိပါဘူး။ သူငယ္ခ်င္း အခ်င္းခ်င္းကုုိ ျပန္သတ္ၾကတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ လူမႈေရးေနရာမေပးဖုုိ႔ လုုိမယ္လုုိ႔ ဆုုိလုုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္က အိမ္ေထာင္ေရးပါ။ အိမ္ေထာင္ေရးမွာ ေနရာေပးမိရင္ ဘာသာေပ်ာက္သြားပါလိမ့္မယ္။ ဗုုဒၶဘာသာဝင္မိန္းကေလးႏွင့္ မြတ္ဆလင္ေယာက်ၤား ညားသြားပါလ်ွင္ ဗုုဒၶဘာသာမိန္းကေလးက ဘာသာေျပာင္းရပါတယ္။ ဘာလုုိ႔ေျပာင္းရတာလဲဆုုိေတာ့ မြတ္ဆလင္မ်ားက ဘာသာျခားမ်ားႏွင့္ အိမ္ေထာင္မျပဳရဟုု ကုုိရန္က်မ္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတုုိ႔နဲ႔ ဘာသာတူေအာင္ ဘာသာေျပာင္းမွ လက္ထပ္လုုိ႔ရတာပါ။ ဘာသာမေျပာင္းရင္ ဗုုဒၶဘာသာမိန္းကေလးက အေျမွာင္မယားဘဝပဲနဲ႔ အဆုုံးသတ္ရပါတယ္။ ရပုုိင္ခြင့္လည္း မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဘာသာေျပာင္းရပါတယ္။ ဘာသာေျပာင္းတဲ့အခါမွာလည္း ကုုိးကြယ္ရာ ရတနာသုုံးပါးကုုိ ေျချဖင့္နင္းျပျပီးမွ အဝင္ေျမာက္တာပါ။ ဘာသာေျပာင္းျပီးရင္ သားစဥ္ေျမးဆက္ ကာမႏွင့္အလုုပ္အေက်ြးျပဳျပီး ကေလးကုုိ ရသေလာက္ေမြးကာ သူတုုိ႔ဘာသာ အင္အား တုုိးပြားလာေအာင္ လုုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ (၁၉ ၈၄)မွာ မြတ္ဆလင္အင္အားက ၈-ရာခုုိင္ႏႈန္းရွိခဲ့ေပမယ့္ ၂၀၁၃မွာ ၂၂ရာခုုိင္ႏႈန္းထိ တက္လာပါတယ္။ ဗုုဒၶဘာသာဝင္ရာခုုိင္ႏႈန္းတက္မလာပါဘူး။ ျပီးေတာ့ မြတ္ဆလင္မ်ားက တရားဝင္မယားေလးေယာက္ထိ ယူခြင့္ရွိတာေၾကာင့္ ဗုုဒၶဘာသာထက္ လူဦးေရ ၄ဆမွ ၁၆ဆတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြတ္ျပီး လူဦးေရမ်ားေအာင္ လုုပ္ေဆာင္တာပါ။ အခုုသန္းေခါင္စရင္းေတြ ေကာက္ခံေနပါျပီ။ မဂၤလာေတာင္ညႊန္ျမိဳ႕နယ္မွာ မြတ္ဆလင္ရာခုုိင္ႏႈန္း ၇၀ျဖစ္တယ္လုုိ႔ တဆင့္ၾကားသိရပါတယ္။ ဗုုဒၶဘာသာဝင္ မိန္းကေလး တစ္ဦး မြတ္ဆလင္ကုုလားႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳပါလ်ွင္ သူတုုိ႔ဘာသာကုုိ တုုိးတက္ေအာင္ လုုပ္ေဆာင္ရာေရာက္သလုုိ၊ မိမိဘာသာအားနည္းေအာင္ လုုပ္ေဆာင္ရာ လည္းေရာက္ပါတယ္။ ဘာသာေရးနယ္ပယ္ကလည္း ျမတ္စြာဘုုရား ပုုံေတာ္ကုုိနင္းလုုိ႔ အဝိစိငရဲသုုိ႔ က်ေရာက္နုုိင္ျပီး၊ အမ်ဳိးသားေရးဘက္ကၾကည့္မည္ဆုုိပါလ်ွင္ ကုုိယ့္ဘာသာကုုိ ႏွိမ့္ခ်နည္းပါးေအာင္ ေပ်ာက္ကြယ္ေအာင္ လုုပ္ေဆာင္သလုုိျဖစ္ျပီး၊ သူတုုိ႔ ဘာသာ လူဦးေရ တုုိးတက္ေအာင္ လုုပ္ေဆာင္ရာ ေရာက္ပါတယ္။ သူတုုိ႔ဘာသာ လူဦးေရတုုိးလုုိ႔ ရာခုုိင္ႏႈန္းတူျပီဆုုိပါလ်ွင္ ဂ်ီဟတ္လုုိ႔ေခၚတဲ့ သူတုုိ႔နဲ႔ ဘာသာမတူတဲ့ ဘာသာဝင္မ်ားကုုိ မ်ဳိးတုုန္းသတ္ျဖတ္တဲ့ စစ္ပြဲ လုုပ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီနည္းနဲ႔ပဲ အင္ဒုုိ၊ မေလးစတဲ့ မူရင္းဗုုဒၶဘာသာနုုိင္ငံမ်ားကုုိ မြတ္ဆလင္ဘာသာနုုိင္ငံျဖစ္ေအာင္ လုုပ္ေဆာင္လာခဲ့ပါတယ္။ အခုုျမန္မာနုုိင္ငံကုုိလည္း ဒီနည္းႏွင့္ လုုပ္ေဆာင္ေနပါျပီ။ ေနာင္အႏွစ္၅၀ေလာက္ေရာက္တဲ့ မ်ဳိးဆက္သစ္ေလးမ်ား၏ လက္ထက္မွာ ဒီလုုိအျဖစ္မ်ဳိးေတြ မၾကဳံရေအာင္ အခုုတည္းက စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး အိမ္ေထာင္ေရးမွာ ေနရာဆက္လက္ မေပးမိဖုုိ႔ လုုိပါမည္။ အကယ္၍သာ ေမ့ေမ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့၊ စည္းပ်က္ကမ္းပ်က္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ အိမ္ေထာင္ေရး ေနရာေတြ ဆက္လက္ေပးလုုိက္မည္ဆုုိပါလ်ွင္ ကုုိယ္ရဲ႕ မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ား လက္ထက္ေရာက္ရင္ အစၥလာမ္ရဲ႕ ဓားမုုိးျပီး အုုပ္ခ်ဳပ္မယ့္ အေျခအေန ေရာက္သြားပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုုိယ့္လူမ်ဳိးဆုုိင္မွာေစ်းဝယ္ျခင္းျဖင့္ ကုုလားကုုိစီးပြားေရး ေနရာမေပးၾကပါႏွင့္။
ကုုိယ့္လူမ်ဳိးအခ်င္းခ်င္းေပါင္းသင္းျခင္းျဖင့္ လူမႈေရးေနရာ မေပးၾကပါႏွင့္။
ကုုိယ့္ဘာသာဝင္အခ်င္းခ်င္း လက္ထပ္ျခင္းျဖင့္ အိမ္ေထာင္ေရး ေနရာေတြမွာ ေနရာမေပးၾကပါႏွင့္လုုိ႔ တုုိက္တြန္းလုုိက္ရပါသည္။
ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားအားလုုံး သက္ရွည္က်န္းမာစိတ္ခ်မ္းသာ၍ ေကာင္းက်ဳိး လုုိရာဆႏၵမ်ား တစ္လုုံးတစ္ဝတည္းျပည့္ဝၾကပါေစ။
အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုုိလ္)